Bệnh tay chân miệng là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn giao mùa. Bệnh do virus gây ra, có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng, nhất là tại các trường mầm non – nơi trẻ nhỏ sinh hoạt và vui chơi chung.
1. Bệnh tay chân miệng là gì?
– Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm do vi rút EV71 gây ra, bệnh thường xảy ra vào mùa hè tháng 3 – 5, có thể gây thành dịch. Bệch chưa có vắc xin phòng ngừa và thuốc điều trị đặc hiệu.
– Là bệnh nguy hiểm vì có các biến chứng viêm màng não viêm cơ tim, phù phổi cấp, có thể tử vong.
2. Những ai có thể mắc bệnh?
– Mọi người đều có thể mắc bệnh, nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là từ 1-3 tuổi, lứa tuổi nhà trẻ, mẫu giáo và mầm non. Bệnh lây mạnh nhất trong tuần đầu của bệnh.
3. Đường lây truyền.
– Bệnh lây chủ yếu qua đường tiêu hóa, khi ăn uống phải thức ăn, nước uống bị nhiễm vi rút gây bệnh.
– Lây qua tiếp xúc với dịch tiết mũi họng, dịch phỏng nước bị vỡ và phân của trê bị bệnh.
– Lây trực tiếp khi tiếp xúc với trẻ bị bệnh hoặc gián tiếp qua các đồ chơi, bàn ghế, sàn nhà, quần áo, đồ dùng học tập bị nhiễm vi rút.
4. Triệu chứng nhận biết
* Có 3 giai đoạn phát triển của bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ mà hầu như ca bệnh nào cũng sẽ phải trải qua:
– Thể không điển hình, hay giai đoạn lâm sàng khi trẻ có dấu hiệu phát ban, loét miệng nhưng không rõ ràng, rất khó xác định được bệnh.
– Thể cấp tính có bốn giai đoạn điển hình, kéo dài từ 3 đến 10 ngày:
+ Giai đoạn ủ bệnh (3-7 ngày): Thường không có triệu chứng gì;
+ Giai đoạn khởi phát (từ 1-2 ngày): Với các triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày, nổi phỏng (bóng) nước;
+ Giai đoạn bệnh toàn phát kéo dài từ 3 đến 10 ngày: Trẻ bị loét miệng vết loét phát triển đến đường kính 2-3 mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi. Ngoài ra, nốt phỏng nước cũng xuất hiện ở da, thường thấy ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, mông,…Các vết phát ban lan rộng và để lại vết thâm. Trẻ bị sốt nhẹ, nôn ói và có nguy cơ biến chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp. Trẻ sẽ tự khỏi sau 3 đến 5 ngày nếu là bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ do vi-rút coxsackievirus A16;
– Thể tối cấp: Bệnh dẫn đến suy tuần hoàn, suy hô hấp, hôn mê co giật dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và điều trị sớm xử trị kịp thời. Thể bệnh này thường xuất phát do virus EV71.
5. Cách phòng bệnh:
Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh tay – chân – miệng mọi người cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
– Rửa tay cho trẻ nhiều lần trong ngày bằng xà phòng và nước sạch nhất là trước khi ăn và sau khi vệ sinh.
– Người chăm sóc trẻ cũng cần rửa tay nhiều lần nhất là khi chế biến thức ăn, trước khi cho trẻ ăn và sau khi vệ sinh cho trẻ.
– Không cho trẻ mút tay hoặc đưa đồ chơi lên miệng.
– Cho trẻ ăn chín uống chín, dùng riêng thìa, bát.
– Thu gom, xử lý phân và chất thải của trẻ.
– Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
6. Làm gì khi trẻ bị bệnh tay chân miệng
– Phát hiện sớm những dấu hiệu đầu tiên của bệnh để cách ly, theo dõi và báo cho cơ sở y tế để xử trí kịp thời. Khi trẻ sốt: dùng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của thầy thuốc.
– Giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, không làm vỡ các nốt phỏng nước để tránh nhiễm trùng và làm lây lan bệnh.
– Không cho trẻ đến lớp học để tránh lây lan sang trẻ khác, hạn chế vận động, tăng cường dinh dưỡng, cho trẻ ăn các thức ăn lỏng, mềm dế tiêu.
– Đưa trẻ đến bệnh viện khi có các dấu hiệu sau:
+ Trẻ sốt cao> 39 0C, thở nhanh, bỏ ăn, bó bú, nôn nhiều.
+ Trẻ li bì, ngủ nhiều hoặc quấy khóc, hốt hoảng hoặc co giật.
+ Trẻ tím tái, vã mồ hôi lạnh.
Tích cực triển khai các hoạt động: thực hiện 3 sạch: ăn uống sạch, ở sạch; bàn tay sạch và chơi đồ chơi sạch; tổ chức chiến dịch rửa tay bằng xà phòng, thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm,…
